Share this:

જઈ બાગ પાંસે તેં ખાર માંગ્યો…..મુહમ્મદઅલી વફા

.

 

 

 

જઈ બાગ પાસે તેં ખાર માંગ્યો

દિવસની હથેળીમાં અંધાર માગ્યો.

.

થઈ વાત કેવી દીવાનગીની

કિનારા કને જઈ મઝધાર માંગ્યો.

.

પડેલી હતી દિલની તૂટેલ ભેખડ

અકળ પ્રેમે એમાંજ આધાર માંગ્યો.

.

અભરખો થવાનો પુષ્પો હતો ને

ઉપરથી ઝાકળનો ભાર માંગ્યો.

.

‘વફા’ બેસી બહાદુરની સોબત મહીં

ફકત એક શબ્દ લાચાર માંગ્યો

.

‘મરીઝ્’પણ કેવો સરળ છે ‘વફા’ જો

ખુદા પાંસ પણ માલ ઉધાર માંગ્યો.

 

.

 

મરીઝનો શેર:

.

દુનિયામાં કંઈક નો હું કરજદાર છું ‘મરીઝ’

ચૂકવું બધાનું દેણ જો અલ્લાહ ઉધાર દે.

 

(Source:Gujarat Today)

કાશ્મીર એક સળગતું પૂષ્પ……અલ્લામા ઇકબાલ

.

ઝાહિદ ભરે લે જામ આ- મદભર નહીં મળે.—–મુહમ્મદઅલી વફા

.

એવું નથી કે માર્ગમાં તસ્કર નહીં મળે,

લૂટાવવાનો આમ કો’ અવસર નહીં મળે.

 .

મેળો ભરી બેસી ગઈ કઈ રૂપનો વસંત,

ઝાહિદ ભરે લે જામ આ- મદભર નહીં મળે.

 .

ખૂલી ગઈ છે આંખ પણ આજે બહારની,

ખોબા થકી પીલે અગર સાગર નહીં મળે

 .

આ મયકદા નો રંગ પણ આજે અજીબ છે.,

આ આંખને શાયદ પછી મનઝર નહીં મળે.

 .

આ ઈદતો બસ ઈદ છે માણો જરા વફા

એની મઝા જે આજે રહી, હર પળ નહીં મળે.

(Courtesy:Shafiq Kazi)

ભરીને જામ બેઠો છું…….અબ્દુલ હમીદ ઈ.કાઝી’શબનમ’

Share this:

સમજ પર નકાબ છે….સાહિલ

ને હવેતો રોજના સાથી નવા બદલાય છે.

ને હવે તો રોજના સાથી નવા બદલાય છે._ મુહંમ્મદઅલી વફા

.

રંગના શીશા ભરીને   લાગણી  ધોવાય છે.

 .

આ ભમર વૃત્તિ પણ શરમની હદ વટાવી જાય છે,

ફૂલ ને છોડી કદી  ગોબર ઉપર   અટવાય  છે.

 .

ખોખરું એ તો કરી નાખે    ચમનના  ઝાડને,

 નામ એનું  બદ તમીઝી ની ઊધઈ કહેવાય છે.

 .

એ જરા સહેલું ખરું  પોલાણમાં  જાવું ઘૂસી,

 શૃંગ તોડી  જે વસે  તે વીરલો  કહેવાય છે. 

 

 .

આ ભરોસાની  ઇમારત  ને હવે તોડો નહીં,

 બંગડીઓ  તૂટશે તો  આબરૂ   નંદવાય છે.

 .

એકનું પડખું હજી  છોડ્યું નહી ભટકી નજર,

આ પતંગા ની કબર  અગ્નિ મહીં  ખોદાય છે.

 

.

નાયક થયો એ’વફા’ ખલનાયકો પણ એજ છે,

રોજના  સાચે વદું  આ નાટકો  ભજવાય છે.

Share this:

મને ન વાંચ, હું ગઈ કાલના અખબાર જેવો છું– ગની દહીંવાલા

.

સળગતો શબ્દ, પણ પીંખાયેલા પરિવાર જેવો છું,

મને ન વાંચ, હું ગઈ કાલના અખબાર જેવો છું.

.

અભાગી મ્યાનમાંથી નીકળી તલવાર જેવો છું,

ખરા અવસર સમે ખાલી ગયેલા વાર જેવો છું.

.

કદી હું ગત સમો લાગું, કદી અત્યાર જેવો છું,

નિરાકારીના કોઈ અવગણ્યા આકાર જેવો છું.

.

ભલે ભાંગી પડ્યો પણ પીઠ કોઈને ન દેખાડી,

પડ્યો છું તો ય છાતી પર પડેલા માર જેવો છું.

 .

પરિચય શબ્દમાં પાંખી પરિસ્થિતિનો આપ્યો છે,

ને મોઢામોઢની હો વાત, તો લાચાર જેવો છું.

.

‘ગની’, તડકે મૂકી દીધા રૂડાં સંબંધના સ્વપ્નાં,

હવે હું પણ સળગતા સૂર્યના વ્યહવાર જેવો છું.

Share this:

Muhammedali wafa’s Gujarati Ghazal and Urdu Ghazals pgms.of KUG
televised on TV Canada(Toronto)
1-(હવે તો પાઠવે છે ક્યાં સનમા પણા નામના પત્રો—મુહમ્મદઅલી વફા)

2-(રોજ એ લિબાસા બદલે છે- મુહમ્મદઅલી વફા)

3-કંઈ નથી કહેતા.

4-કોને મળું?

5-કોઈ પણ કારણ લખી દેજો.

Toronto Canada Urdu Mushaira:

UoK Graduate Forum Urdu Mushaira at Toronto,Canada Dec 31st 2013

University Of Karachi Graduates Forum Canada ,Torontoke zeeray Ehtemam ‘Shagufta Shafiq’ kay majmua kalam “yaad ati hai” ki Taqreeb-e-Ijra 26/8/2012

UOKG forum Canada 26July 14 Urdu Eid Myshayera:

Luvara Dist.Surat section
6-Mufti Amjad Dawood Bhaidu speech on republic day at Luvara(Dist.Surat school)

7-MohammedHanif Usaman Sajidy.serpanch Luvara Ta.MangrolDist.Surat addressing the audience on a special ocasion:

https://bazmewafa.wordpress.com/gujaratighazalvideos-of-wafa-wafa/

Share this:

આજ શબ્દોનો લાવી દો શબ્દોથી તોડ……..શકીલ કાદરી

.

છે ઉકરડા સમી એવી દુનિયાને છોડ.

તાર હૈયાના, ઈશ્વરના નામોથી જોડ.

 .

સર્વ બ્રહ્માંડ સર્જકના એવા છે શે’ર

જેની સામે ઠરે તારાં શબ્દો લપોડ.

 .

છે ફનામાં બકા જોઈ લેજો જરૂર,

નાશ પામે છે બી ત્યારે ઊગે છે છોડ.

 .

હોય છે દોડ મુલ્લાની મસ્જિદ સુધી જ,

જ્યારે સૂફી વટાવે છે નૂરાની મોડ.

.

મારું દિલ છે સિંહાસન તો આવી બિરાજ,

શોધવા હું તને ક્યાં કરું ભાગદોડ.

 .

ક્યાંક પિંખાય ના લાગણીનું કપોત,

એની બાંઘેલી પાંખોને હળવેથી છોડ.

 .

થઈ ગયું તારા હૈયાનું દર્પણ ખરાબ,

કર્મ એળે જશે એને જલ્દીથી ફોડ.

.

સત્યની જોઈ લેજો થવાની છે જીત,

સાચ ને ઝૂઠમાં પાછી જામી છે હોડ.

 .

શોધ સાચાં ફકીરોની પાસે ઇલાજ,

ગર્વનું તારા હૈયાને વળગ્યું છે ઝોડ.

.

થાક લાગે જો મનને તો આસન જમાવ,

खूंट ઈચ્છાની નાભીમાં હળવેથી ખોડ.

 .

આવશે જ્યારે જીવનનો અંતિમ પડાવ,

ત્યાં જ થંભી જશે તારા શ્વાસોની દોડ.

 .

તો જ કહેવાય સુંદર ગઝલનું શરીર,

હોય અંગોમાં જો ખૂબસૂરત મરોડ.

 .

પ્રિય સાથે થવાનો છે આજે મિલાપ,

મોત સંદેશો લાવ્યું છે તાણી લે સોડ.

 .

વારતા જિંદગીની છે કેવી અજીબ,

હોય છે આખરે મોત જેનો નિચોડ.

 .

કયાંક સાચાં તગઝ્ઝુલ દર્શન થશે જ,

તેજ રૂપી ગઝલ સાથે સંબંધ જોડ.

 .

આ ગઝલ સાંભળી ઘાયલે પણ કહ્યું,

છંદ સાથે નથી તેં કરી બાંધછોડ.

 .

મારા કાતિલને ફિક્કો એ લાગે નહીં,

મારા ચહેરા ઉપર રક્ત મારું જ ચોડ.

.

સર્વ વસ્તુની જોડી છે એનું પ્રમાણ,

છે હકીકતમાં સૃષ્ટિનો સર્જક અજોડ.

 .

અર્થ એનો જ રહેવાનો બાકી ‘શકીલ’,

આજ શબ્દોનો લાવી દો શબ્દોથી તોડ.

Share this:

કઈ રીતના રહેવું કહો હકની સદા થી દૂર….મુહમ્મદઅલી વફા

.

તારા દરદ, થી દૂર ને ,તારી દવા,થી દૂર.

પહોંચી ગયો છું આજ હું તારી સભાથી દૂર.

 .

ખુદ્દાર દિલ હર દમ રહે એની સુરાથી દૂર.

એના નશાથી દૂર એની મયકદા થી દૂર.

 .

ચાલો જરા નિજ ઘર મહીં યે શ્વાસ લઈ લઈએ

જેમાં ભળી ગઈ છે ઘૃણા એવી હવા થી દૂર.

 .

તારા વિચારો ના સુમનમાં ઊગી ગયા કંટક,

ચાલો હવે પગ ચીરતી આવી જગાથી દૂર.

 .

શબ્દો તણા આ આંગણે નાચી રહ્યો પ્રપંચ,

તે મૌનનાં સર્પો તણી વિષભર અદાથી દૂર.

.

શાયદ ‘વફા’ તુજ હાજરી ડંખી હશે  જરૂર,

કઈ રીતના રહેવું કહો હકની સદા થી દૂર.

Share this:

ગઝલ પત્થર અને રેતી ઉપર ત્યારે લખાતી થઈ….મુહમ્મદઅલી વફા

.

સૂરજની આંખડી વહેલી સવારે સહેજ રાતી થઈ.

લતા શ્યામલ તણી અંધકારની કેવી લપાતી થઈ.,

 .

કર્યો’તો પ્રયાસ કાંટા એ કે એને છુપાવી લઉં,

મહેક પુષ્પો તણી પોતે જ ત્યાં વિશ્વાસ ઘાતી થઈ.

 .

થયા  નિષ્ફળ  જ્યારે પ્રેમમાં ફરહાદ ને કૈસો

ગઝલ પત્થર અને રેતી ઉપર ત્યારે લખાતી થઈ..

.

ખુદીની શાન જયાં ખુદ થી ભળી ગઈ યાદમાં  એની,

ઉઘાડી  આંખથી  ત્યારે  બધી  રાતો  કપાતી થઈ.

 .

અમે એ શોધવા નીકળી પડ્યા જંગલ અને રણ માં,

અમારા શ્વાસ માં આવી ને  એ   પોતે છુપાતી થઈ.

.

વફા.એના ચમનમાં જઈ જરા સૂંઘી લીધા પુષ્પો,

અમારી આંખડી  એ કેફ્માં  બેહદ  શરાબી થઈ.

(સૌજન્ય:પયગામ,બાટલી.યુ.કે)

રક્તનો શું ધર્મ,રાતું એ નીકળે જખ્મ થકી……મુહમ્મદઅલી વફા

Share this:

ઈદમુબારક કહું કોને?—મનીષી જાની

Share this:

કંગી શોધે છે આ ગંજો…….દીપક બારડોલીકર

(Courtesy:neerixak July1. 2017 )

ગમની ઢળતી શામ મળે છે…..મુહમ્મદઅલી વફા

.

દિલને ક્યાં આરામ મળે છે

અગ્નિ ઝળતા ગામ મળે છે

 .

મેં ખંખોળી સૌ મદિરા લય,

દર્દ ભરેલા જામ મળે છે

 .

વરસો થી શોધે છે શબરી,

સપના માં ક્યાં રામ મળે છે?

 .

મંઝિલ ક્યાં છે ખબર નથી કંઈ,

પીડાનાં સો ધામ મળે છે.

 .

તે આંગણ માં જઈ એ નાચે

મોંઘાં જ્યાં પણ દામ મળે છે.

 .

શોધું છું આનંદ વરસોથી

ગમની ઢળતી શામ  મળે છે.

Share this:

‘આલીપોરથી OBE’:ઉચ્ચ ગુણવત્તાસભર આત્મકથા…..પ્રો.ડો.હસન લુણત ‘વિતાન’

Share this:

પાણી બદલે પ્યાસ મળે છે……….મુસાફિર પલનપુરી

 

(સૌજન્ય:ગુજરત ટુડે  27 જુન2017)

 

આજ દ્રેષો હું બધાય બાળી મુકુ

ચિનગારી મુકું—મુહમ્મદાલી વફા

.

ચાલ હું પણ એક ચિનગારી મુકુ

.

ગૂંગળાઊં કાચના ઘરોમાં  રહી

ચાલ ચારો  તરફ એક બારી મુકુ

Share this:

Share this:

હૈયે કેવી લગની લાગી. – મુહમ્મદઅલી વફા

.

શોલાની આ આતશ બાજી.

 હૈયે કેવી લગની    લાગી.

 .

નજર નજર નો ખેલ થયો પણ

આંખોને  ગઈ  નીંદર   ત્યાગી.

.

કોણ   કરે ના   પ્રેમ ન    એને, 

 હોઠ   રસીલાં   નયન    શરાબી.

.

ત્રાસ દીધો  હસતા   હોઠો એ,

 દિલની થૈ ગઈ આજ   ખરાબી.

.

લે  ત્યજી  દઊં હું    મયખાનું,

 જામ   ઉઠાવી  લે   તું  સાકી.

.

સાકી તારી  બેરૂખી   પરતો  ,

 મે દીધું   મયખાનું    ત્યાગી. 

 .

પારખું થાશે આજ વફાનું

કોણ રહે છે સાબિત બાકી.

Share this:

Share this:

પાંદડાનાં દર્દની ઊડતી મઝારો હોય છે……..મુહમ્મદઅલી વફા

.

દૂર ક્યાં ખોવાયેલો એ તો બિચારો હોય છે.

આભથી ખરતો રહે એતો સિતારો હોય છે.

.

પાન આ રાતાં બધા  કેવાં   સુશોભિત થઈ ગયાં,

પાનખરના વેશમાં  બળતી બહારો  હોય છે.

 .

લાગણી વરસી જશે  લઈને સફેદી હિમ તણી

શીતના આવેશનો    ઠંડો તિખારો હોય છે.

 .

ઝાડ સહુ ઊભા ઉતારી બોજ વસ્ત્રોનો  જુઓ,

પાંદડાનાં  દર્દની ઊડતી  મઝારો   હોય છે.

Share this:

જબાં રે’શે અમારી બંધ જખમ ને બોલવા દેજો__ મુહમ્મદઅલી વફા

.

કરીને બંધ હોઠોને કવન ને બોલવા દેજો,

ખુલાસાની જરૂરત શી નયન ને બોલવા દેજો.

 .

ભલા એની પ્રસિધ્ધી ની કદી ક્યાં છે જરૂરત પણ,

કળી ને બોલવા દેજો ચમન ને બોલવા દેજો.

 .

અને એતો જશે મહેકી મહક એની સખાવત છે,

અતર ને બોલવા દેજો સુમન ને બોલવા દેજો.

 .

બની આક્રોશ એ ઝરશે રગે રગથી અમારી એ,

જબાં રે’શે અમારી બંધ જખમ ને બોલવા તેજો.

.

ઉડોછો કેટલું ઊંચું નિરખશે આંખ ને દ્ગષ્ટિ,

તમે આકાશ ભેદીને ઉડન ને બોલવા દેજો.

.

‘વફા’ આ ખૂન રેડાયું પસીનો જ્યાં તમે માંગ્યો,

રહે ખામોશ જો શબ્દો વતન ને બોલવા દેજો.

Prime time Ravish 5jun17 ; सरकार द्वारा NDTV को डराने की कोशिश ?? | NDTV CBI Raid

Share this:

મહોબ્બત ના દરબારે કરોના સવાલ…….મુહમ્મદઅલી વફા

.

કઈ રીતના એ પામતે રૂપનો કમાલ

આંખો બની ગઈ છે જુઓ દિલનો વિસાલ.

 .

એમાં જવાબોની કોઈ ગુંજાયેશ નથી

મહોબ્બત ના દરબારે કરોના સવાલ.

 .

પાનખરમાં પણ આ હ્રદય મસ્તીમાં છે,

ઊડી રહ્યાં છે યાદોના અબીલ ગુલાલ. .

.

રસ્તો અમે તો રાતમાં શોધી લીધો,

શ્રદ્ધાની જલતી રહી હૈયે મશાલ.

 .

સૌંદર્યની મહેકતી કળીઓ અસીમ

કેવો હશે સાચે ખુદા તારો જમાલ.

 .

દામન ‘વફા, કંઈ આપણોજ તંગ હતો

ફૂલો તણી ઝોળી હતી કંઈ બે મિસાલ.

Share this:

છંદ અને કાફિયા રદીફની પરંરાગત વિભાવનાથી સાવ અલગ ગઝલ. જેનો છંદ અરૂઝના પુસ્તકોમાં શોધજો. રદીફ ગઝલમાં સાવ છેલ્લે આવે પણ અહીં બે પ્રકારના કાફિયા વચ્ચે લીધી છે. આ ગઝલ મેં આ પ્રકારની સભાનતા સાથે લખવાનો પ્રયાસ કર્યો ન હતો પણ એક શે’ર લખાઈ ગયા પછી સમજાયું કે આ તો અનાયાસ કઈક અલગ પ્રકારની રચના થઈ રહી છે……@……શકીલ કાદરી

ઝેર સત્ય છે, સત્ય ઝેર છે, ગળી શકે તો ગળ……. શકીલ કાદરી

 

.

દૂર જાય છે કેમ ગામથી, વળી શકે તો વળ.

રોજ ખેતરો યાદ આવશે, કળી શકે તો કળ.

.

બીજ હોય તો જાય ધૂળમાં અને ફળે છે ત્યાં

એમ ભીતરે વૃક્ષ જેમ તું, ફળી શકે તો ફળ.

.

ઈશ-ભક્તના ભેદભાવ આ, મને ગમે છે ક્યાં?

નામરૂપ છે, સર્વનામમાં ભળી શકે તો ભળ.

.

રાત થાય તો રોજ દીપકો મને કહે દરરોજ

પ્રેમ આગમાં ભસ્મ થાય છે, બળી શકે તો બળ

.

કામ ક્રોધ ને મોહ ત્યાગ કર ફકીર જેવો થા

શૂનકારમાં એમ કોઇથી મળી શકે તો મળ.

.

પ્રેમઅંશ જો હોય ભીતરે, જરે તને પણ એ

ઝેર સત્ય છે, સત્ય ઝેર છે, ગળી શકે તો ગળ.

.

રોજ રોજ આ દંભ ક્યાં સુધી ‘શકીલ’ એવું કર

અંધકારમાં તેજરૂપ થઇ, મળી શકે તો મળ.

.

(Courtesy:Facebook)

Share this:

રાતના લટકી રહ્યાં છે ચીથરાં…….આદિલ મન્સૂરી

ઘર બધા ડૂબી ચૂક્યા’તા ઊંઘમાં.

કૂતરા સૂની સડક તાણી ગયા.

 

બંધ કિલ્લાની દીવાલે કાગ આ,

સૂર્યના ગળફાની ઝીલે ચાંચમાં.

 

ચોતરફ ચકરાય શંકાશીલ નજર,

આયના ઘરમાં બધા અળખામણાં.

 

મારા હોઠોની તરસ ડોકાય છે,

જલપરીની આંખનાં ઊંડાણમાં.

 

સૂર્ય ઉગ્યો તોયે કંટક ડાળ પર,

રાતના લટકી રહ્યાં છે ચીથરાં.

 

(સૌજન્ય:સતત- 52)

Share this:

છે ગળું તો એક સો સો પ્યાસ છે—મુહમ્મદઅલી વફા

આ જગતમાં તું ખુદાનો રાઝ છે,
હે સમય તુજ પર મને વિશ્વાસ છે.

રંક -રાયો છે બધા તુજ ઠોકરે,
લઠ મહીં તારી ન કો’ આવાજ છે.

એ નદીઓ પી જતો લાખો અહીં,
આ સમંદરની ગજબની પ્યાસ છે.

ચીતરી જીવંત કરે આકાશને,
અગણિત રંગોળી એની પાંસ છે.

કેટલી મીના વફા સંઘરી અહીં,
છે ગળું તો એક સો સો પ્યાસ છે

Share this:

ભીંજાય જાશું થોડા, ઝરમર બની ને આવો…….મુહમ્મદઅલી વફા

.

પ્રશ્નો બની ને આવો કે ઉત્તર બની ને આવો.

બનવું ન હો ગુલાબ તો પથ્થર બની ને આવો.

 .

રાખી અમે આ દિલની સૌ ઊઘડતી બારીઓ,

ભીંજાય જાશું થોડા ઝરમર બની ને આવો.

.

રાખેલ છે બે ચાર આ તણખલા સમ વજન,

જાશું વહી તમ સાથે ખળખળ બની ને આવો.

 .

ખોવાય જાવાનું એક શમણું  છે   આવ્યું

ખોલો નહી ઝુલ્ફ તો દલ દલ બનીને આવો.

.

પુરા થશે ઊડી ઊડી ફરકવાના અભરખા ,

દામન અમારો ચીરી સર સર બનીને આવો.

 .

આખી વફા સકળ ધરા આખું બધું આકાશ તુજ

કેવી રહી સાદી શરત બેઘર બનીને આવો.

Share this:

ઇતિહાસ તલવારો નો નથી હોતો ફકત —મુહમ્મદઅલી વફા

.

 

બે ડાળખીમાં ઠેસ જયાં વાગી ગઈ.

આખા ચમનમાં  આગ ત્યાં લાગી ગઈ.

 .

બે ગુલ ચમનનાં વેગળાં ત્યારે થયાં,

નિય્યત જરા માળી તણી આડી ગઈ.

 .

ઘડતર થયું  છે માનવીનું ઈશ હાથ થી,

વચ્ચે હસદની ઈંટ ક્યાં આવી ગઈ?

 .

ઇતિહાસ તલવારો નો નથી હોતો ફકત,

ગંગા હતી જે પ્રેમની ખાલી થઈ?

 .

જ્યારે ધરા રંગીન થૈ  અમ રક્ત થી,

ઇન્સાનિયતની  કંઈ છબી  દાઝી ગઈ..

 .

ત્યારે વફા વર્ષોના યારાના ગયા,

જ્યાં ઊધઈ  હૈયા ઉપર લાગી ગઈ.

Share this:

ગુસ્સા…….મેહમૂદ દર્વેશ(ક્રાંતિકારી, ફલિસ્તની અરબી કવિ)

 

 

કાલે હો ગએ

મેરે દિલ કે ગુલાબ

મેરે હોઠોં સે નિકલીં

જ્વાલાએઁ વેગવતી

ક્યા જંગલ,ક્યા નર્ક

ક્યા તુમ આએ હો

તુમ સબ ભૂખે શૈતાન!

 

હાથ મિલાએ થે મૈંને

ભૂખ ઔર નિર્વાસન સે

મેરે હાથ ક્રોધિત હૈં

ક્રોધિત હૈ મેરા ચેહરા

મેરી રગોં મેં બહતે ખૂન મેં ગુસ્સા હૈ

મુઝે કસમ હૈ અપને દુખ કી

 

મુઝ સે મત ચાહો મરમરાતે ગીત

ફૂલ ભી જંગલી હો ગએ હૈં

ઇસ પરાજિત જંગલ મેં

 

મુઝે કહને હૈં અપને થકે હુએ શબ્દ

મેરે પુરાને ઘાવોં કો આરામ ચાહિએ

યહી મેરી પીડા હૈ

 

એક અંધા પ્રહાર રેત પર

ઔર દૂસરા બાદલોં પર

યહી બહુત હૈ કિ અબ મૈં ક્રોધિત હૂઁ

લેકિન કલ આએગી ક્રાન્તિ

(અનુવાદ:અજ્ઞાત)

Share this:

‘કાફિયા’ની વિભાવના……..શકીલ કાદરી

 

 

ગુજરાતી ગઝલના વિવેચનક્ષેત્રે ‘કાફિયા’ની વિભાવનાનું પોતાની રીતે અર્થઘટન કરનારા ઓચ્છવલાલ કાંઈ ઓછાં નથી. ઉર્દૂ ‘કાફિયા’ અને ગુજરાતી ‘પ્રાસ’ સાવ ભિન્ન બાબતો છે… જો ગુજરાતી કવિતામાં બધી જ જગ્યાએ જે રીતે ‘પ્રાસ’ ગૂંથવામાં આવે છે, એ જ નિયમ ગુજરાતી ગઝલોમાં લાગુ પાડવામાં આવે તો ગુજરાતી ગઝલ કચ્ચરઘાણ થઈ જાય.. ‘ગુજરાતી ગઝલનું કાફિયાશાસ્ત્ર’ લખવાની પ્રક્રિયા દરમિયાન ચિનુભાઈનું એક કાવ્ય ‘ઓચ્છવલાલ’ વાંચવામાં આવ્યું…

ઉર્દૂ કાફિયાશાસ્ત્રનો વિરોધ કરી ‘કાફિયા’ની ખોટી વિભાવના રજૂ કરનારા અને રા.વિ. પાઠક જેવા વિદ્વાનની પ્રત્યયો બાદ કરી પ્રાસ મેળવવાની વાતનો અસ્વીકાર કરી એમને ખોટા ઠેરવવાનો પ્રયાસ કરનાર અને ઉર્દૂનો નિષેધ કરીને પણ પ્રાસને બદલે ‘કાફિયા’ અને ‘રદીફ’ સંજ્ઞા સ્વીકારીને જ ચર્ચા કરનાર ‘ઓચ્છવલાલો’ને અર્પણ એ કાવ્યની આરંભની પંક્તિઓ……

 

“કહી ગયા છે ઓચ્છવલાલ

જે નરનારી ખાય બગાસું

એના મુખમાં આવી પડશે

એક પતાસું.

તે, ઓચ્છવલાલ કંઈ કવિ ન્હોતા

કે માત્ર પ્રાસ માટે જ

‘બગાસું’ની સાથે ‘પતાસું’

શબ્દ લાવ્યા હતા.

એ તો તર્કમય થઈ તર્કાતીત

એ તો શાસ્ત્રમય થઈ શાસ્ત્રાતીત

એ તો અક્ષરમય થઈ ને અર્થાતીત

સત્ય શોધવા એમને હવે યત્ન નથી કરવો પડતો.”

(‘ઓચ્છવલાલ’ કાવ્યની આરંભની પંક્તિઓ. કવિ: ચિનુ મોદી)

 

‘ઓચ્છવલાલો’ને ક્યાં ખબર હોય કે કાવ્યશાસ્ત્રમાં રૂઢિ જેવું પણ કંઈક હોય છે.

(courtesy:Facebook)

Share this:

ચાલ તારા રૂપના સદકા ઉતારીએ………મુહમ્મદઅલી વફા

 

આવ તારા રૂપની ચર્ચા_ જગાડીએ.

ના સમાયે તું નજરમાં પણ બતાવીએ.

 

તૂરનું પાષાણ સમ હૈયું છતાં તો જો,

નૂર થી ફાટી ગયું સૌને જણાવીએ.

 

ના થવાયું કૈસ તો બસ આટલું તો કર,

દેહથી ચોંટેલ આ કપડાં તો ફાડીએ.

 

જાય ના લાગી કહીં નજરો તણા ઘૂવડ,

ચાલ તારા રૂપના સદકા ઉતારીએ.

 

એ ખગોની પાંખ પર સંદેશ ક્યાં હવે?

લાવ કબૂતર કોઈ કલ્પનાના ઉડાડીએ.

 

મારગ ઉપર કોઈ પણ ઠરવા નથી દેતું,

ખંડહર ઉપર જઈને જરા માતમ મનાવીએ.

 

મંઝિલ હજી દૂર છે તારા મિલનની ભલે,

યાદના દીપો વફા થોડા જલાવીએ.

તૂર=માઉંટ સિનાઈ

નૂરથી તૂટી ગયું= મુસા(અલૈ.)પયગંબરે ખુદાપાકને જોવાની જીદ કરેલી.આદેશ મળ્યો તૂરના પથ્થરો પ્રતિ દ્ગષ્ટિ કર.ખુદાઈ નૂરનું કિરણ પડતાં ,તૂર પહાડના એક હિસ્સાના  ટુકડા થઈ ગયા.હ.મુસા(અલૈ.)બે હોશ થઈ ગયા.

કૈસ=મજનુ

Share this:

શહીદ અબ્દુલ હમીદ થઈને વતનની લાજ રાખી છે ***મુહમ્મદઅલી વફા

.

બની પાપણ આ વાળો એ નયનની લાજ રાખી છે.

મને સૌ કંટકો કહે છે ચમનની લાજ રાખી છે.

.

જશે સૂરજ સમય સર આથમી ને આ ચાંદ વર રાજા

ભલા મેં તારકો થઈને ગગનની લાજ રાખી છે.

.

મને બારાખડી કહીને  નકામી સે’જ ના ગણશો.

બની શબ્દો નો ગુલદસ્તો કવનની લાજ રાખી છે.

.

અમોને આમ ભુલાવી  તમે શકતા નથી સહચર,

શહીદ અબ્દુલ હમીદ થઈને વતનની  લાજ રાખી છે.

.

અમારી રાત તેં રોશન કરી  છે મીણ બત્તી થઈ,

અમે જલતા પતંગા થઈ જલનની લાજ રાખી છે.

.

અમે નમતા નથી  કો અન્યને હે વાહિદ ખુદા વંદા,

ખુદા સજદો   કરી તુજને   નમનની લાજ રાખી છે.

.

અમારા સમ ‘વફા’ તમને, ન કો સાકી કદી મળશે

બધાંયે જામ  ઉભરાવી ઇજનની લાજ રાખી છે

Share this:

સંધ્યા ની ડાળે ખરે છે ઉદાસી __ મુહમ્મદઅલી વફા

 .

સંધ્યા ની ડાળે ખરે છે ઉદાસી,

રાતોનાં ખોળે રમે છે ઉદાસી.

.

આ આંખો કાળી નદીઓ દરદની,

બળતા હ્રદય માં ઝરે છે ઉદાસી.

 .

મુકદ્દરનો માર્યો ખરેછે ગગન થી,

ગગન પણ ધરાને ધરે છે ઉદાસી.

 .

ચાતક ની આંખે હરણના ગળામાં

પ્યાસું ઝરણ થઈ ફરે છે ઉદાસી .

 .

કાતિલ પતઝડ ની બહકતી હવાઓ,

બાગોનાં પર્ણે ઘસે છે ઉદાસી.

 .

ઊઠો આ ફૂલો , મહક ને વધાવો,

ખૂશીના ગુલથી ડરે છે ઉદાસી

 .

દર્શન જો થાયે તમારું વફા ને

પંખીની પાંખે ઊડે છે ઉદાસી.

કતઅ:

જોઇ પણ છંદમાં એવી સાદી કડી અથવા કડીઓ કહેવી,કે પહેલી તૂક સપ્રાસ નહોય માત્ર બીજીજ તૂકમાં પ્રાસ હોય.મૂળ વાત એ છેકે કતઅ માં પૂર્વ(મતલઅ)કડી ન હોવી જોઇએ. કતઅ કમ માં કમ એક કડી અને વધુમાં વધુ ગમે એટલી કડીઓનો થઇ શકે છે,પણ દરેક કડીની બેજી તૂક સપ્રાસ હોવી જોઇએ.

ઉદાહરણ;

આતો વિખ્યાત ચે બળવાન બહાદુર શુરા

જાતે આઝાદ રહી ખોલતા પર્વશાનાં બંદ

રંગે,  રૂપે,  કદે,  શોભાએ     મનોહરતામાં

સઅદીય રિઓઝે અઝલ હુસ્ન બતુકાં દાદંદ.

                               ‘ઝાર’રાંદેરી(શાઈરી1-2)

Share this:

ઇશારા પણ હસે છે જો…આઈ.ડી.બેકાર

મહોબ્બતમાં અમે આ ચાર વસ્તુ ઉમ્રભર માગી……મુહમ્મદઅલી વફા

.

 .

વફા માંગી, હયા માંગી, હ્રદય માંગ્યું,કદર માંગી.

મહોબ્બતતમાં અમે આ ચાર વસ્તુ ઉમ્રભર માગી

.

કદી ક્યાં કોક ની પાસે જઈ ખોટી  કદર માંગી

અમોને પણ નિરખવાને અમે તારી નજર માંગી

.

અમારી કાકલૂદી કોઈ ને દ્વારે નથી થાતી

દુઆઓમાં રડીને બસ ખુદા તારી અસર માંગી

.

હવે તો ક્યાં ભટકવું આ જગે લઈ ભીખનો ઝોલો

અમે માંગી ખુદા તારી રહમ ઉમ્રભર માંગી

.

નહીં તો એક પણ ટીપું ન માંગ્યું કોઈના દ્વારે

અગર માંગી  તો તારી લાગણી ઊર્મિ સભર માંગી.

.

વફા એના દરે જઈને   પથારી પાથરી દીધી

હતી જેની જરૂરત તે બધી શર્મો વગર માંગી

 

Share this:

રૂઠી ગયાં છે ક્યારનાં એની ખબર નથી…..મુહમ્મદઅલી વફા

.

ડૂબી ગયાં છે ક્યારનાં એની ખબર નથી.

ભૂલી ગયાં છે ક્યારનાં એની ખબર નથી. .

 .

વરસો થયા  રિઝાવવાની છે રસમ ચાલુ;

          રૂઠી ગયાં છે   ક્યારનાં એની ખબર નથી.

 .

 

વસ્તી, રણો ને જંગલોનો ભેદ ના રહ્યો;     

      ભટકી ગયાં છે ક્યારનાં એની ખબર નથી.

 .

પાછા હવે એ ફાંસ દિલમાંથી કાઢે કોણ

ખૂંપી ગયા છે ક્યારનાં એની ખબર નથી.

 .

 

ઢાંચોજ છે દિલની હથેળીમાં હવે એતો;   

       પીગળી ગયા છે ક્યારનાં એની ખબર નથી.

 .

શોધી રહ્યાં છે શું હવે એ યાદ પણ ક્યાં;   

         ભૂલી ગયાં છે ક્યારનાં એની ખબર નથી.

 .

સણકે વફા દિલમાં જરા  બળતા દરદ નો ભાર, 

          સળગી ગયા છે ક્યારનાં એની ખબર નથી.

Share this:

સેવે અહીં ચુપકી કબીરો ને મીરાં ખામોશ છે —મુહમ્મદઅલી વફા

.

તૂફાનની આંધી ઊઠી ને શમા ખામોશ છે

વેરાન સહુ ધરતી થઈ ને હવા ખામોશ છે

.

મોસમ વરસવાની રહી તો યે વરસતાં નથી

ખામોશ છે આ મેઘલો ને ઘટા ખામોશ છે

 .

માંડી ઘણાં બેઠાં અહીં જુલમો તણી હાટડી

તો યે છતાં  આ બોલનારી  જબાં ખામોશ છે

.

બૂઝાય  રહેલી છે બધે પ્રેમની જલતી શમા

સેવે અહીં ચુપકી કબીરો ને મીરાં ખામોશ છે.

 .

ચારો તરફથી પથ્થરો જુલ્મના વરસી રહ્યા

સૌ બેવફા ખામોશ છે ને ‘વફા’ ખામોશ છે

Share this:

કદી આ પ્રેમનું મોતી જરા વિંધાય તો સારું………..મુહમ્મદઅલી વફા

Share this:

સંઘર્યા અમે ઘાવ મુસ્કાનમાં _મુહમ્મદઅલી વફા

 

 

કર્યો છે અમે વાસ તોફાનમાં,

સિતમગર જરા આવ તું ભાનમાં.

 

ભલા રક્ત પીશે તું માનવ તણું,

તને કોણ ગણશે ઇન્સાનમાં.

 

સહેજે થશે ના પ્રહારોથી ખંડિત ,

સંઘર્યા અમે ઘાવ મુસ્કાનમાં.

 

ખુદા ખૈર ગુલશન ઉપર આ કરે,

સિતમગર હવે છે ઘણા તાનમાં.

 

‘વફા’હું  કહું છું બુલન્દીના સુરે,

નથી સત્ય કહેતો કદી કાનમાં.

Share this:

તારી યાદોનાં હરણ લૈ જાઉં – આદિલ મન્સૂરી

.

 

 

તારી યાદોનાં હરણ લૈ જાઉં

પીઠ પર નાખીને રણ લૈ જાઉં

 .

ખૂબ લાંબો છે મરણનો રસ્તો

જિંદગીભરનાં સ્મરણ લૈ જાઉં

.

હોઠ પર પ્યાસના સહરા સળગે

બંધ આંખોમાં ઝરણ લૈ જાઉં

 .

એ તો સાક્ષાત્ સમય છે પોતે

મારી એકાંતની ક્ષણ લૈ જાઉં

.

જ્યારે જાઉં છું ઊઠીને આદિલ

શ્વાસમાં વાતાવરણ લૈ જાઉં

(સૌજન્ય:ગઝલના  આયના ઘરમાં પૃ.136)

Share this:

દરદના નયનથી કદી હું ખરું…મુહમ્મદઅલી વફા

કદી રેત પર હું હ્રદય કોતરું,
કદી અંધને પણ અરીસો ધરું.

મને સ્વર્ગ જોવાની ઇચ્છા ઘણી,
બને એ નિરખવા કદી હું મરું.

બને આજ શાતા મળે એ થકી,
દરદના નયનથી કદી હું ખરું.

હવે તોડવો સાગરોનો અહમ્,
કિનારો તજીને મઝધારે તરુ.

તને પ્રીછવા ને વફા રોજ હું,
બને તેટલી બસ કોશિશ કરું.

Share this:

મજા પડે!—-યૉસેફ મેકવાન

(ચિનુ મોદીને)

 .

ખુદને કરીને બાદ જીવો તો મજા પડે!

તો વિશ્વ આખું કેમ નવું રૂપ ધારશે.

 .

પોતે નવું કૈંક કહો તો મજા પડે,

ભાષા પછી પોતે જ નવી ધાર કાઢશે.

 .

વાસ્તવ ભરેલી વાત કહો તો મજા પડે

એ સૂક્ષ્મ રીતે ક્યાંક હૃદય કૈંક ઠારશે!

 .

છોડી રિવાજી ભાર મળો તો મજા પડે,

આમેય તે જિવાઈ જશે, મોત આવશે.

.

આંખે નવેલાં સ્વપ્ન સજો તો મજા પડે,

જીવી જવાનો અર્થ નવો એ સુઝાડશે.

(Courtesy:Neerixak !1 April2917)

 

Share this:

કદી ચાતક તણી કો’પ્યાસ ને, પ્યાસા હરણની વાત છે………મુહમ્મદઅલી વફા

.

.

 

વહેતા સમયની રેત પર  બસ બે ચાર ક્ષણની વાત છે.

સદીઓનાં ઘણાં ખંડેરમાં ઊજડેલ જણ ની વાત છે.

 .

નદીઓને કરી શુષ્ક , ફરે ચળકાટ મૃગજળનો અહીં

 ભટકતા જળ વિનાના આ મૃગના જ રણની વાત છે.

 .

છિપાયેલી તરસ સાથે ન મળ્યું કોઈ અહીંયાં કદી

 કદી ચાતક તણી કો’પ્યાસ ને, પ્યાસા હરણની વાત છે.

 .

ચહેરા બદલતી જિંદગીનો છે એક એકાંકી અહીં ,

નવતર વહેણની છે વાત આ, વાતાવરણની વાત છે.

 .

લઉં નામ પણ હું કઈ રીતના છે આડમાં શરમો હયા

 રહે પરદો ‘વફા’ તો ઠીક છે જીવન મરણની વાત છે.

Share this:

ક્યાંક તારા રૂપનો ભટકી ગયો સૂરજ _મુહમ્મદઅલી વફા

.

.

સંધ્યા પળે આ હાથ થી છટકી ગયો સૂરજ,

ને રાતની છાતી મહીં  ચિપકી ગયો સૂરજ.

.

તાજી ગુઠેલી કેશમાં વેણી બળાપો કરે,

મેંદી ભરેલા હાથને બટકી ગયો સૂરજ.

.

ઉત્તર તણાં શ્રુંગ ને હિમાળા ઝરણા મહી,

કોક દિ આવી ને ધમકી ગયો સૂરજ.

.

કેમ આજે દિવસે અંધાર છે ભાસી રહ્યો,

ક્યાંક તારા રૂપનો ભટકી ગયો સૂરજ.

.

રૂપે મઢેલી રાત્રિ પહેલું મિલન બે કાળજે,

ને પ્રા:ત ના આકાશમાં ખટકી ગયો સૂરજ.

.

ટાઢો ‘વફા’કરવો રહ્યો ,દાટી બરફ ના દિલે,

થઈ આંખમાં રાતો પીળો સરકી ગયો સૂરજ.

Share this:

ગુજરાતી ગઝલનું કાફિયા શાસ્ત્ર એક ચર્ચા:અંક:2………..શકીલ કાદરી

Share this:

ટહૂકા પણ આવશે…….મુહમ્મદઅલી વફા

.

હૈયું હશે કોમળ સપન  સુહાના પણ આવશે.

આંબો હશે તો કોકિલી ટહૂકા પણ આવશે

 

ફૂલો તણા બિસ્તર હશે કદી એના રાહ પર 

ને પ્રેમ ના રસ્તા ઉપર બળાપા પણ  આવશે..

.

અંધારપાઓ નો સફર જ્યાં પણ પૂરો થશે

કો રોશનીનાં  ચમકતા મિનારા પણ આવશે

.

આ રાતનાં પીડન તણો લહેરાશે જ્યાં પાલવ 

ત્યારે અમારા કો દર્દનાં સિતારા પણ આવશે..

.

તૂટી અમે જાશું કદી  ધરાના  મૂળો થકી

ત્યારે વફા  કંઈ કેટલા સહારા પણ આવશે.

Share this:

Top Posts for all days ending 2017-08-16 (Summarized)

All Time

શીર્ષક		Views
Home page / Archives		93,080
ખલીલ ધનતેજવીની રચનાઓ:		14,458
ગઝલના છંદ		3,712
એક મૂરખને એવી ટેવ__ અખો		3,348
‘બઝમે વફા’ નાં સર્જકોની સૂચિ:		3,055
બ્લોગ જગત		2,585
ગુજરાતી યુનીકોડ		1,863
BAYAN		1,816
ગઝલ:ઝેરતો હું પી ગયો…ખલીલ ધનતેજવી		1,516
કારણકે તમે અમેરિકામાં રહો છો.**મેહમુદ અલ યુસેફ(ઓહાયો, અમેરિકા)		1,486
ગઝલ:ઊતરતા ઢાળ જેવો છું…..ખલીલ ધનતેજવી		1,458
મરીઝની રચનાઓની સૂચિ:બઝમ		1,398
તને મળવા નહીં આવું–ખલીલ ધનતેજવી		1,368
Mahatma Gandhi		1,315
શેખાદમ આબુવાલાની રચનાઓની સૂચિ—બઝમે વફા		1,298
જિંદગી મદારી છે– ખલીલ ધનતેજવી		1,257
ગઝલ:જાત ઓઢાડું તને__ખલીલ ધનતેજવી		1,238
ગઝલ:જગા ખાલી પડી—ખલીલ ધનતેજવી		1,163
ગઝલ:જાગો તો ખરા—ખલીલ ધનતેજવી		1,146
જોકસ :કૌટુંબિક પ્રશ્નો—-રજુ કર્તા:જલાલ અલી,ફારૂક મંનસુરી,ખુર્ર્મ ખાન,ફારૂક ખાન.		1,146
બાદશાહ ઔરંગઝેબના સાચા વ્યક્તિત્વની તલાશ_ હરિદેસાઈ		1,100
ગઝલ:કેવી મસ્તી ચડે છે પાણીને—- ખલીલ ધનતેજવી		1,071
ગઝલ:તિરાડમાંથી….ખલીલ ધનતેજવી		1,021
ગઝલ:સમજીને બેઠો છે!—-ખલીલ ધનતેજવી		1,011
ગઝલ*લય વગર—ખલીલ ધનતેજવી		1,009
ગઝલ:ગમે તે માંગણી આવે—ખલીલ ધનતેજવી		1,007
અકબર ઇલાહાબાદી અને રાજા મહેદીઅલી ખાન -હાસ્ય અને અશ્રુના શાયર —- શેખાદમ આબુવાલા		1,007
The Peace Journalism		970
ગુજરાત લાગે છે મને….ખલીલ ધનતેજવી		943
આભ માથા પર નથી…..ખલીલ ધનતેજવી		927
ગઝલ:બચપણ મળે છે—ખલીલ ધનતેજવી		920
કંકોતરી _’આસિમ’ રાંદેરી		825
ચંન્દ્રકાંત બક્ષીની રચનાઓની સૂચિ—બઝમે વફા		818
હઝલ:આ કેવી મોંઘવારી છે?—મુન્શી ટંકારવી		751
સોગાત:ખલીલ ધનતેજવી(નયા માર્ગ 16સપ્ટે.2012)		721
આજના ગઝલકારો—શેખાદમ આબુવાલા		706
ગાંધીજી ગાંધીવાદી ન હતા – ચંદ્રકાન્ત બક્ષી		686
નવલિકા*આંસુ અવાજ કરતાં નથી—ચન્દ્રકાંત બક્ષી		675
ગુજરાતી શાયરી:કેટલાક શેરો- મસ્ત ‘હબીબ’ સારોદી		670
ચોર ચોકીદાર ભેગા થઈ ગયા…….ખલીલ ધનતેજવી		652
સૂફી પરંપરા અનુપ્રાણિત ગુજરાતી સંત સાહિત્ય—પ્રોફ.મહેબૂબ દેસાઈ		651
કોને ખબર—નાઝિર દેખૈયા		633
ન ગમે તો નાણાં પાછાં—વિનોદ ભટ્ટ		616
ગઝલ:હોવા ન હોવાથી—ખલીલ ધનતેજવી		581
જનાબ આસિમ સાહેબ રાંદેરીની રચનાઓનો ગુલ દસ્તો-વફા		566
ગુજરાતી શાયરી :શૂન્ય પાલનપુરીના કેટલાક શેરો—-બઝમ		555
નાઝિર દેખૈયા જીવન ,કવન		527
હું એક ભટક્તો શાયર_શેખાદમ દર્શન		519
અમૃત ઘાયલ_ શેખાદમ આબુવાલા		518
અમૃત ઘાયલની રચનાઓની સૂચિ-બઝમ		501
ગઝલ:ગુજરાતનો ઉર્દૂ ગઝલ દરબાર-2…નાઝિર દેખૈયા——મુહમ્મદઅલી વફા		500
વિદાય લેતી સદીના એક ઉમદા શાયર”શયદા”—અનિલ જોશી		475
ગઝલ: ખરતાં ય આવડે છે—અમૃત ઘાયલ		469
ગઝલ :ચાર ગઝલો_ મરીઝ		466
નવલિકા:લોહીનું ટીપું-ડો.જયંત ખત્રી		462
કવિ શ્રી ચિનુ મોદીને નરસિંહ મહેતા એવોર્ડ —- યોગેશ જોષી		461
ઉમાશંકર જોશીની રચનાઓની સૂચિ		455
શૂન્ય પાલનપુરીની રચનાની સૂચિ:બઝમે વફા		452
ઊંટ કહે : દલપતરામ		450
ગઝલ*મુશ્કિલ છે દોસ્ત—અમૃત ઘાયલ		447
ચંદ્રકાંત બક્ષી : ‘હું અહંકારી માણસ છું’——વિનોદ ભટ્ટ		439
ગઝલ:પ્રેમની પાંખો બધે ફરતી કરો—મુહમ્મદઅલી વફા		437
આદિલ મન્સૂરીની રચનાઓની સૂચિ–બઝમે વફા		432
‘બઝમે વફા’ નાં સર્જકોની સૂચિ:		427
મુંબઇ -ચંદ્રકાંત બક્ષી		427
નઝમ:મુઝે ગુજરાત જાના હૈ—અખ્તર હુસેન અખ્તર જમાલપુર-અમદાવાદ		426
ગઝલ :એકડો ઘૂંટી રહ્યો છું—શૈલ પાલનપુરી		425
મુસાફિર પાલનપુરીની રચનાઓ:		411
Urdu and Gujarati Ghazal videos’ of Muhammedali Wafa televised on ATN Canada		408
ત્રણ અધૂરી વાર્તાઓ***મધુ રાય		396
બીજાઓને શેર, શાયરી સંભળાવવાના અભરખા___મુહમ્મદઅલી વફા		395
રમેશ પારેખની રચનાઓની સૂચી:બઝમે વફા		391
નવલિકા:બેકલતા-ચંદ્રકાંત બક્ષી		386
જ.અદિલ મનસૂરીનું બહુમાન		382
મુહમ્મદઅલી વફાની રચનાઓ		378
તમે આવશો?–ચન્દ્રકાંત બક્ષી		368
ગઝલ:જિંદગી મિજાજ બદલે છે- મુહમ્મદઅલી વફા		365
પાટણ કાંડ અને કવિતા*****કિરિટ પરમાર		365
એ ગામને સ્ટેશન નથી—મોહમ્મદ માંકડ		365
આધ્યાત્મિક:કુરાન-એ-શરીફનો સૌ પ્રથમ હિન્દીમાં અનુવાદ—ડૉ.મહેબૂબ દેસાઈ		355
વિવાહ કા વિજ્ઞાપન—શૌકત થાનવી		354
ગઝલ*વર્ષોથી એની વાટ નિહાળું છું—-બરકત વિરાણી’બેફામ’		350
ગઝલ:સંજોગવશ—અમૃત ઘાયલ		350
તાજમહાલની હારજીતનો નિર્ણય હવે આપણા જ હાથમાં છે–ગુજરત સમાચાર 27જુન2007		339
હઝલ:ગધેડાની પ્રાથના—મુલ્લા રમૂજી(મસ્ત હબીબ સારોદી)		335
મનોજ ખંડેરિયાની રચનાઓની સૂચિ-બઝમે વફા		332
ડો.અદમ ટંકારવીની રચનાઓની સૂચિ–બઝમે વફા		331
‘બેકાર’ની રચનાઓની સૂચી—બઝમ		329
શ્રી સુરેશ દલાલની કેટલીક કવિતાઓ—સંકલિત		319
સ્પેલિંગ ‘લવ’ નો— નિર્મિશ ઠાકર		318
વાર્તા:સોહાગ રાત_જય ગજ્જર		318
ભવિષ્ય પુરાણમાં મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.) ના આગમનની આગાહી–પ્રોફ. મહેબૂબ દેસાઈ		318
આહ બક્ષી, વાહ બક્ષી,અલવિદા બક્ષી-મોહમ્મદઅલી વફા		315
ગઝલ:તલવાર પર શું લખું ?— મુહમ્મદઅલી વફા		310
ગાંધી બાપુને યાદ કરવાની સીઝન—ચન્દ્રકાંત બક્ષી		309
આસ્વાદ:‘બેકારના’ ધબકારા—જયોતીન્દ્ર દવે		309
વિશ્વનું મહાન ઇસ્લામિક વિશ્વ વિદ્યાલય દારુલ ઉલૂમ દેવબંદ : ડૉ. મહેબૂબ દેસાઈ		308
શેર:મારો પ્રિય શેર–મુસાફિર પાલનપુરી		307
ગઝલ:કબર મળે ન મળે.—મુહમ્મદઅલી વફા		303
ગઝલ:કોઈ અમારું થયું નહિ.—મરીઝ		303
ત્રણ લંગડાની વાર્તા—સુરેશ હ.જોષી		301
જોકસ:હસવું જરુરી નથી_ ઈબ્ને ઊસ્માન		300
જનાબ આસિમ સાહેબ રાંદેરીની ચિર વિદાય—વફા		299
શૂન્ય પાલનપુરી:દર હકીકત, મર કે જીના હૈ શાને ઝિંદગી—-ચન્દ્રકાન્ત બક્ષી		298
અન્ધેકા ખ્વાબ ભી અન્ધા હોતાહૈ—શેખાદમ આબુવાલા		298
ગઝલ:વસવસો હોવો ઘટે— અમૃત ઘાયલ		294
લઘુ કથા**સત્યવાનની સાવિત્રી-શ્રી જય ગજ્જર		293
જલનનું ગગન_મુહમ્મદઅલી વફા		292
૧૯૬૯માં અમેરિકન અવકાશયાત્રીની ચંદ્રયાત્રા બોગસ હતી_ગુજરાતમિત્ર, ૧૪ મે, ૨૦૦૮		291
જય ગજજરની નવલકથા ‘આંધીનો ઉજાસ’ શ્રેષ્ઠ નવલકથા તરીકે પસંદંદગી પામતાં સાહિત્ય અકાદમીનું ઈનામ		288
‘બેફામ’ની રચનાઓની સૂચિ:		286
‘શયદા’ની રચનાઓની સૂચિ		284
વહુ કે દીકરી ?—જય ગજ્જર		272
નાઝિર દેખૈયાની રચનાઓ—-બઝમ		271
દૂધને માટે રોતા બાળક—શૂન્ય પાલનપુરી શૂન્યની સૃષ્ટિ*****5		271
જંગે આઝાદી 1857નું એક દ્ર્શ્ય_ મુહમ્મદઅલી વફા		269
મુંબઈ ની મેટ્રો _ શ્રીરશ્મિકાંત વ્યાસ		268
Gazhal_Dr.Adam Tankarvi (Bolton, U.K.)		267
હઝલ:ચૂંટણી પ્રાથના-મુલ્લાં રમૂજી(મસ્ત હબીબ સારોદી)		265
દિલની ઝબાનમાં_મરીઝ		260
સુરતનો ઑલ ઈન્ડિયા મહિલા મુશાયરો—ગુજરાતમિત્ર સુરત્(13એપ્રીલ2009)		257
જોકસ:બીલ ગેટસને પત્ર. _આર. જોષી રજુ. વકીલખાન		256
હઝલ—સૂફી મનુબરી		256
મરીઝની ગઝલના મત્લાનો અર્થ વૈભવ—મુહમ્મદઅલી વફા		255
નવોદિત શાયરોને નામના કાઢવાની ઉતાવળ—શેખાદમ આબુવાલા		254
બાબ-એ-મક્કા’ સૂરત___ડૉ.મેહબૂબ દેસાઈ		253
ગઝલ:સહારા પણ દગો દેશે—નાઝિર દેખૈયા		252
વિનોદ ભટ્ટ્ની રચનાઓ		251
મુકતકો- રમેશ પારેખ		251
ગઝલ શીખવી છે?–આશિત હૈદરાબાદી		251
ગઝલનું કાફિયા શાસ્ત્ર—-જ.શકીલ કાદરી		248
ગઝલ:મરવું પડે સંજોગવશ– અમૃત ઘાયલ		248
ગઝલ:કાબા ને ક્હાનમાં !_ મુસાફિર પાલનપુરી		246
નઝમેં જિન્હોંને જંગ-એ-આઝાદી કા જઝબા જગાયા— શકીલ અખ઼્તર		246
પ્રેરક પ્રસંગો* રબીઅ બીન સુલેમાન—રજુ.મુહમ્મદઅલી વફા		245
ગઝલ:સૂરજના સપનને—શેખાદમ આબુવાલા		245
પ્રેરક પ્રસંગો * લાગણી અને પ્રેમ —પીર નન્નુમિયાં સાહેબ ભોપાલી		245
જય ગજ્જરની રચનાઓની સૂચિ–બઝમે વફા		243
ગઝલ:મને એટલી ખબર છે —નઝર ગફૂરી		243
ગઝલ:એકના બે થાયના—શયદા		243
ગઝલ :સવારી જશે મુજ છડીદાર સાથે***’શયદા’		241
જરા ધ્યાન રાખજો–મુસાફિર પાલનપુરી		240
સરફ઼રોશી કી તમન્ના— બિસ્મિલ અઝીમાબાદી		240
નગ્ન નૃત્ય_નિદા ફાદલી		239
આ બધું શોખીનો માટે—ચંદ્ર્કાંત બક્ષી		238
પ્રથમ આલિંગન….દિવ્યભાસ્કર ગુરુવાર, 10 ઑક્ટોબર, 2013.. શબ્દધર્મ		237
મકરંદ દવેની રચનાઓની સૂચિ—બઝમ		235
આપણી રાષ્ટ્ર્ભાવના બનાવટી છે—–વસીમ મલિક		234
પ્રેમ બસ પ્રેમ—મહેક ટંકારવી		234
પંડીત જવાહરલાલ નહેરુ_કરતી હૈ ફરિયાદ એ ધરતી કરે હજારો સાલ—મુહમ્મદઅલી વફા		234
મુકતકો:હિમ્મત, હુસૈન—મરીઝ		233
ગુજરાતીનો અરબી-ફારસી રંગ(2)……ચંદ્રકાંત બક્ષી		232
નવલિકા:ડિવાઈડર—અજય ઓઝા		232
ખુદ કો આજ કા ગાંધી સમઝને વાલે અન્ના હજારે બને મફાદપરસ્ત તાકતોં કે હાથ કા ખિલૌના મીડિયા ઔર બીજેપી કે ગાંધી—હિસામ સિદ્દીકી		231
ઇસ્લામ અને જવાહરલાલ નહેરુ— ડો.મેહબૂબ દેસાઈ		230
ગુજરાતીઓ અને જિન્નાહ—-ચન્દ્રકાન્ત બક્ષી		228
અમીર ખુસરો : ડો.મહેબૂબ દેસાઈ		228
હશ્રકી સુબહે દરખશાં હો_ આદિલ મનસૂરી		228
મારી સલામ છે—બેફામ		228
ગઝલ:ફોરમની હઠ છે—શેખાદમ આબુવાલા		226
શહીદ અશફાકઉલ્લા ખાન જિંદાબાદ—શેષ-અશેષ		226
ગઝલ:મે જોયો પ્યાર પણ—’મરીઝ’		225
એ ભાગી ગઈ—જય ગજ્જર		225
ગઝલ:રસ્તો મળે ઘરનો—મરીઝ		224
કર ચલે હમ ફીદા જાનો તન સાથિયો—–કૈફી આઝમી		221
પાન ખર આવી છતાં યે ફૂલ કરમાયું નહીં’		221
સારે જહાઁ સે અચ્છા હિઁદોસ્તાઁ હમારા		220
તાજ અને યમુના—મર્હુમ આઈ.ડી.બેકાર રાંદેરી		219
ગઝલ:નયનનું મૂલ્ય સમજું છું—-શેખાદમ આબુવાલા		217
સૈફ પાલનપુરીની રચનાઓની સૂચિ—બઝમ		217
વ્યથાઓ રૂબરૂ થઈ ગઈ-મુસાફિર પાલનપૂરી		217
ગઝલ: તું ય બોલાવે નહીં—ચિનુ મોદી		217
ગઝલ :કો’ક તો બોલો—અમૃત ઘાયલ		217
અગમ કોસંબવીની રચનાઓ		216
શૂન્ય’ પાલનપુરીના મુકતકો,શેરો.		216
ગઝલ:ફૂટપાથ પર—મુહમ્મદઅલી વફા		216
મુશાયરામાં સૈફ છેલ્લીવાર_શેખાદમ આબુવાલા		215
ગઝલ:નગર છોડી દીધું—એસ.એસ.રાહી		214
નવલિકા :દીકરીવહુ—વલીભાઈ મુસા		214
અમે હેલીના માણસ…સુરેશ દલાલ		213
મહેક ટંકારવીની રચનાઓની સૂચિ:બઝમે વફા		212
નવલિકા: દંભીપ્રેમ — જય ગજજર, C,M., M.A..		212
નવલિકા: જાન્યુઆરી 1,1998—ચન્દ્ર્કાંત બક્ષી		212
આસિમ રાંદેરીની રચનાઓ-બઝમ		211
હજરત ઇમામ હુસેનના ભારત સાથેના સંબંધો-ડૉ.મેહબૂબ દેસાઈ		211
નવલિકા:લફંગો—જય ગજ્જર		211
તને મળવા નહીં આવું(માહે જુલાઈ 2013નો તરહી કલમી મુશાયરો)…… 19 કવિ મિત્રો.		210
ગઝલ:એ સોગાત ખટકે છે—શૂન્ય પાલનપુરી		209
બાપુજી, આમદાવાદ તો આવશોજ નહીં !—શેખાદમ આબુવાલા		209
મદીના ! મદીના!__મુહમ્મદઅલી વફા		209
તમારું નામ ગાંધીજી—શેખાદમ આબુવાલા(અન્ય કવિ લેખકોની 12 રચનાઓ સાથે)		207
નવલિકા:બારી ખોલી નાંખો_સઆદતહસન મંટો		206
જેને મળું એ લાગે હવે અજનબી મને—ડૉ.શિરીષ પંચાલ		205
નિર્મિશ ઠાકરની રચનાઓ–બઝમ		204
ચાંદરણા:કુંવરીએ પતિ નહીં કુંવારો શોધવો જોઈએ.—-રતિલાલ અનિલ		204
ગઝલ:વેચી રહ્યા છે ગાંધીને—શેખાદમ આબુવાલા		203
પાગલ થાઉં તો સારું…–શેખાદમ આબુવાલા		203
ગઝલ:બંધનમાં તને રાખે છે —મરીઝ		203
ગુણવત શાહને વણમાંગ્યો ખુલ્લો પત્ર—ઠાકોર પટેલ(નયા માર્ગ)		202
Our 15th Annual TV Eid Mushaira on Eid Day Saturday 18 July 2015 from 1 to 2 pm on Rogers Cable 851 in Canada and USA then we repeat it same day at 11:50 pm until mid night.		200
હુરટનું પૂર(હુરટી પ્રટિકાવ્ય)— નિર્મિશ ઠાકર		200
કુરઆન અને વેદ —શમ્સ નદવી		200
કોને મળું?વફા’ અર્વાચીન ગઝલ કાવ્યોનો એક વફાદાર રસિક કવિ -જય ગજજર		200
આપને યાદ દિલાયા ,તો મુઝે યાદ આયા : યાસીન દલાલ		200
ઓષ્ટ પર આહ નથી—ગની દહીંવાળા		199
ફિર વોહી મુબારક રમઝાન આયા હૈ,દુવાઓ ઔર સવાબોકી બારીશ લાયા હૈ : ડો. મહેબૂબ દેસાઈ		197
લાફો મારવાની લઝઝત—-અશોક દવે		197
જય ગજજજરની અંગ્રેજી નવલકથા A Life Lost, A Life Gained’નું લોકાર્પર્ણ_પ્રકાશ મોદી		195
ગાલિબ અજોડ હતો અને છે__શેખાદમ આબુવાલા		194
ગઝલ:ફૂલ પણ સુંઘ્યા વગર_મુહમ્મદઅલી’વફા’		194
‘ બેફામ ‘ના મકતાના શેરોનો વિષાદ__’બેફામ’		194
કુરઆનીક સંદેશ2__ દીપક બારડોલીકર		194
ગઝલ:ઈંતેઝાર સાહિબા–મુહમ્મદઅલી વફા		193
ઇ.સ. ૧૯૧૭માં બાતક મિયાંએ મહાત્મા ગાંધીની હત્યાનું કાવતરું નિષ્ફળ બનાવ્યું હતું-એજન્સી, ગુજરાત ટુડે 24જાન્યુ.2010		193
ગઝલ :પડઘાનો અંધકાર—આદિલ મન્સૂરી		192
ગઝલ :હસી તારી તુજને રડાવીને રે’શે—શયદા		192
શકીલ કાદરીની રચનાઓ‌‌‌‌‌——-બઝમ		192
અધકચરા માણસનું ગીત, આદિલને – અનિલ જોશી		192
હું ગુજરાતીમાં લખતાં મારી મેળેજ શીખ્યો છું—ચન્દ્રકાન્ત બક્ષી		192
ફૂલ ધરીદો એક બીજાને __મુસાફિર પાલનપુરી.		192
પાંચમો દાવ—-સુરેશ જોષી		191
ગઝલ :સંધ્યા ઢળે ને આપણે —મુહમ્મદઅલી વફા		191
ગઝલ:ફૂલની સુગંધોમાં—-નયના જાની		190
રતિલાલ અનિલની રચનાઓની સૂચિ:બઝ્મે વફા		190
યુગસંધિપુરુષ:જવાહરલાલ નેહરુ—–ઉમાશંકર જોશી		190
ડૉ. પ્રોફે.મહેબૂબ દેસાઈનાં લેખોની સૂચિ–બઝમ		190
ચમત્કાર—સઆદતહસન મંટો		190
એક બાર ગર્લ- જય ગજજર, C.M.,M.A		189
ગઝલ*મોઘમ ઈશારો જોઈએ—મરીઝ		189
“ચાર આના”__સઆદત હસન મંટો		188
બયાને બેકાર—ઈબ્રાહીમભાઈ દાદાભાઈ પટેલ ‘બેકાર’		187
ઉર્દૂના પ્રથમ ગ્રંથષ્ઠ કવિ વલી ગુજરાતી_મોહંમદઅલી વફા		187
નઝમ:કદી અવતાર ના લેવો—-સૈફ પાલનપુરી		187
ગઝલ:પડઘાનું ઘર હશે—રતિલલ અનિલ		186
‘વલી’ ગુજરાતી ગઝલ એવોર્ડ— ચીનુ મોદી		186
સાહિત્યકાર શ્રી જય ગજ્જરને શ્રેષ્ઠ વાર્તા માટે નાનુભાઈ સુરતી પારિતોષિક.		186
ગઝલ:પ્યારની વાતો—દીપક બારડોલીકર		185
ગઝલ:દર્પણનો ખયાલ કર****મુહમ્મદઅલી’વફા’		185
સઆદતહસન મંટોની રચનાઓની સૂચિ		184
શરદ,તારું ગુલાબ***જય ગજ્જર		183
ભાથું— જય ગજજર, C.M.M.A		183
ગઝલ:સૂનું લાગે છે મહેફિલમાં—મરીઝ		183
સામ્પ્રદાયિકતા પર અન્ના હજારે કી સમઝ અપર્યાપ્ત-રામ પુનિયાની		182
ગઝલ:રેખાઓ ખરી જાશે—હરકિશન જોષી		182
મારી માન્યતા—ચન્દ્રકાન્ત બક્ષી		182
ભૂખ ભૂંડી છે _જય ગજજર,C.M.M.A		182
ઝંખના—જય ગજ્જર		182
મારી પ્રિય ગઝલ—ભગવતીકુમાર શર્મા		181
ગંગામાં નથી હોતી.—-આસિમ રાંદેરી		181
ગઝલ:વિશ્વાસ કરવો જોઈએ—આદિલ મન્સૂરી		180
વ્યંગ:નવા તો ખરા,નવાઈ નહીં—-શેખાદમ આબુવાલા		180
ગુજરાટી ભાસા જીવહે? – નિર્મિષ ઠાકર		180
ઇક઼બાલ ઔર ઉનકી શાયરી___ પ્રકાશ પંડિત		179
રુબાઈઉર્ફે મુક્તકના છંદોની વિગત—–‘અલીલ’મેરઠી		178
જયંત પાઠકની રચનાઓની સૂચિ—બઝમ		177
ગઝલ:એકાંતમાં—મહેક ટંકારવી		177
ગઝલ:જિંદગી ઠોકર વિના—–સાગર રાકેશ એચ.’સાગર’		177
પત્તાંનો મહેલ ઊડી ગયો—અદમ ટંકારવી		177
ગઝલ:અધવચ્ચે તૂટી ગયો—ગઝલ સમ્રાટ ‘શયદા’		176
હઝલ:બધા શાયર નથી—નિસાર અહમદ શેખ’શેખચલ્લી’		176
મુજથી રોવાયું નહીં—- બરકત વીરાણી ‘બેફામ		176
મસ્ત ‘હબીબ’ સારોદીની રચનાઓની સૂચિ:		175
ગઝલની તકતી1— બઝમ		175
ગઝલ:થાય છે —ફિલીપ કલાર્ક		175
ગઝલ :કોણ માનશે ?–અહમદ ગુલ		174
મેં આયા હું- ઉમાશંકર જોશી		173
ઉર્દૂના થોડા ચુનંદા શેરો—બઝ્મ		173
પ્રજાસત્તાક દિન મુબારક—બઝમ 26જાન્યુઆરી2011		173
ગુજરાતી ભાષાના અકબર(ઇલાહાબાદી) જનાબ નિસાર અહમદ શેખ(શેખચલ્લી)ના થોડા શેરો.		173
હઝલ:પલ્ટાવી શકે?–આઈ.ડી.બેકાર		173
પિકાસોના ચિત્રો જોયાં પછી-મનોજ ખંડેરિયા		173
ગઝલ:ચહેરા—રાજેશ વ્યાસ’મિસ્કીન’		172
(unknown or deleted)		172
માં યાદ છે મને__બાબુ પટેલ		172
મરીઝની ગઝલોમાં સૂફી વિચાર : ડૉ. મહેબૂબ દેસાઈ		172
પ્રેરક પ્રસંગ :જીવંત માર્ગ દર્શક—અબ્દુલ્લાહ એમ.પટેલ		171
ગઝલ*શિકાયત નહીં રહી_અમૃત ઘાયલ		170
જ.ઝાર રાંદેરી કૃત શાયરી ભા.1ભા.2 પ્રમાણે શાયરીના 51 છંદોની ટૂંકી વિગત: બઝમ		170
બઝમે વફાની 1001મી પોસ્ટ–મુહમ્મદઅલી વફા		170
વિનોદની નજરે-શેખાદમ આદમ આબુવાલા—-વિનોદ ભટ્ટ		170
હઝલ:જ્ઞાન વન વે એમનું—મસ્ત હબીબ સારોદી(ઉર્ફેમુલ્લા રમુજી)		169
નવલિકા: હીરાપારખુ – જય ગજજર, C.M., M.A.		169
ભારતની મહામોટી શરમ —યશવંત મહેતા		169
ગઝલ:‘ઘાયલ’ ઘમંડ છોડો—અમૃત ઘાયલ		169
વડોદરામાં હાસ્ય કવિ સંમેલનમાં કવિઓએ નેતાજીની ફીરકી ઉતારી –કૌશિક અમીન		168
કવિતા:એક બાળકીને સ્મશાને લઈ જતાં—ઉમાશંકર જોશી		167
જંબુસરનો મસ્ત મુશાયરો–મુહમ્મદઅલી વફા		167
સુરતનું જમણ અને સાહિત્ય પરિષદ—ચન્દ્રકાન્ત બક્ષી		167
કવિતાની કરામત_મુલ્લાં રમૂજી (મસ્ત હબીબ સારોદી)		166
આગળ વધી જા __ મરીઝ		166
ગઝલ:જો કદી એનું મિલન થૈ જાયતો._ મુહમ્મદઅલી વફા		166
આધ્યાત્મિક*સૂરએ ફીલનો પદ્યાનુવાદ– દીપક બારડોલીકર		166
‘સૂફી’ મનુબરીની રચનાઓની સૂચિ		165
ગઝલ:પગ મૂકી પસ્તાયો છું હું-જગદીશ સાધુ		164
ગઝલ :આજની રાત—શૂન્ય પાલનપુરી		164
દિલથી જિગર સુધી __મરીઝ		164
નિબંધ*ઇસ્લામ અને બહુપત્નીત્વ _પ્રોફે. મહેબૂબ દેસાઈ		163
ગઝલ:પાગલ થવાની વાત ને વર્ષો વિત્યા—પ્રો.સુમન અજમેરી		163
ગાલિબ અને એમની ઈજારના નાડાંની ગાંઠો— નિદા ફાજલી		162
ભગવતી કુમર શર્માની રચનાઓ:		162
શ્રી જોરાવરસિંહ જાદવ – શ્રી જય ગજ્જર		161
મહાકવિ ઈકબાલ _ શૂન્ય પાલનપુરી		161
ગઝલનું સ્વરૂપ**બઝમ		160
અલ્લાહપનિષદ’ ઉપનિષદમાં અલ્લાહનો મહિમા-ડૉ.મેહબૂબ દેસાઈ		159
રફીના અવાજને દફનાવી શકીશું નહીં*****શેખાદમ આબુવાલા		159
હઝલ:ડોબું કદી કહેવાય ના—સિરાજ પટેલ –પગુથનવી		159
ગઝલ:હસી નથી શકતા—-અમૃત ઘાયલ		159
છે ગળું તો એક સો સો પ્યાસ છે—મુહમ્મદઅલી વફા		158
આદિલ મન્સૂરી: એક સૂર્યાસ્ત***નિર્મિશ ઠાકર		158
ગઝલ: હૃદયની ઓથમાં—નાઝિર દેખૈયા		158
મુકતકો—સૂફી મનુબરી		158
લવિંગિયાં – મુસાફિર પાલનપુરી		157
લેખક-કવિઓની સૂચિ—બઝમ		157
તરહી કલમી મુશાયરો- માર્ચ2013–દરદ આપુ તમોને હું , દવા શોધી તમે લેજો —6 કવિ મિત્રો		157
થોડા શેરો—મુકુલ ચોકસી		157
આધ્યાત્મિક :સર્વ સમર્થ સર્જનહાર—દીપક બારડોલીકર		157
નવલિકા:કાળોમાલમ—ડો.જયંત ખત્રી		157
નઝમ:ફૂલ ધરીદો એક બીજાને—મુસાફિર પાલનપુરી		156
કવિતા ન કરવા વિશે કવિતા_ જયંત પાઠક		156
ગઝલ:વાંચ તું ખાલી પણું—હર્ષ બ્રહ્મભટ્ટ		156
મૌલાના જલાલુદ્દીન રૂમી(રહ.)_વફા		155
ગઝલ:ખુલ્લી જગા નીકળે—-રમેશ પારેખ		155
સૂરએ ઝિલઝાલ—-દીપક બારડોલીકર		155
ગઝલ:ઘણી તકલીફ પહોંચી છે…..’બેદાર’લાજપુરી		154
ગઝલ: ગઝલ ખોવાઈ ગઈ—ડો.અદમ ટંકારવી		154
ગઝલ:પથ્થરો ફાવી શકે—અહમદ ગુલ		154
તેરે નામકા ફૂલ જગમે ખીલે : ગાંધીજી__ ડો. મહેબૂબ દેસાઈ		154
નવલિકા:પૂર્વગ્રહ—જય ગજ્જર		154
સમડી–જયંત પાઠક		154
સાભાર સ્વીકાર—બઝમેવફા 30જુલાઈ 2010		154
ઝલ:હરખાય છે માણસ–બાબર બંબુસરી		153
હઝલ:સમજી લે કે ગાડી લેટ છે—આઇ. ડી.બેકાર		152
તરસ્યાંથી દોડાયું નહીં~~ નાઝિર દેખૈયા		152
ગઝલ:મને એ ખબર નથી—અમૃત ઘાયલ		152
ગઝલ:જખમ મોકલું?—બેદાર લાજપુરી		151
રાજેશ વ્યાસ ‘મિસ્કીન’ ની રચનાઓ:		151
ગઝલ:મૃગજળની તાણ છે—મરીઝ		151
આસીમ રાંદેરી નામના શબ્દના સૂરજને સુરતી કવિઓએ આપેલી શબ્દાંજલિ..સંદેશ .		151
જવાનીમાં એને માટે માતમ થવો જોઇએ—શેખાદમ આબુવાલા		150
ગઝલ:પાલવ નથી થતો—ભગવતીકુમાર શર્મા		150
અજ્ઞાનતાનો ફાયદો_સઆદત હસન મંટો		150
….પણ સીધી રીતે આપોને !—નિર્મીશ ઠાકર		150
આસ્વાદ:“મિજાજ”-આચાર્ય જનાબ મસ્ત મંગેરા સાહેબની ગંભીર અને વિચારશીલ કાવ્ય રચનાનો સંપુટ —-મુહમ્મદઅલી વફા		150
ઈદે મિલાદુન્નંબી		150
ગઝલ:પાગલની સમજણનો—શૂન્ય પાલનપુરી		149
કવિ વિ. આમ આદમી		149
વેલેંન્ટાઈન કા મરસિયા-એક દિન તો પ્યાર કરલે—કાલુ કવ્વાલ		149
જય ગજ્જરની નવલકથા’ આંધીનો ઉજાસ’ _સાહિત્ય અકાદમી અને સાહિત્ય પરિષદનાં ઈનામો		148
ગઝલ: ચકલીઓ—ભગવતીકુમાર શર્મા(સ્વ હસ્તાક્ષરમાં)		148
ગઝલ:નજર લાગી –સાકિન કેશવાણી		148
ગઝલ:પંખી ઊડી ગયાં-અંજુમ વાલોડી		148
ગઝલ: બાજી બગડી ગઈ-ડૉ.અદમ ટંકારવી		147
અસ્વસ્થ ઇન્સાનોની સ્વસ્થ કૃતિ : ડૉ.મહેબૂબ દેસાઈ		147
ગઝલ: કવિતા બને__મુહમ્મદઅલી વફા		147
બ્રિટન નો મુશાયરો_ગ્રેટ બ્રિટન નો ભવ્ય ત્રિભાષી મુશાયરો_—બઝ્મ		147
નિસાર અહમદ શેખ’શેખચલ્લી’ની રચનાઓની સૂચિ:બઝમ		147
ગઝલ:મારી પ્રિય ગઝલ—પ્રીતમ લખાણી		147
એકાંત—અઝીઝ ટંકારવી		147
બ્રિટનમાં ગુજરાતી ગઝલ—શેખાદમ આબુવાલા		147
ટૂંકી વાર્ત(ઉર્દૂ):તકસીમ-સઆદત હસન મન્ટો		146
ગઝલ :ઝલના કેન્દ્રમાં—નિર્મિશ ઠાકર		146
આખરી દીદાર! મરહુમ આસિમ સાહેબ રાંદેરી નો-બઝમ		145
ગુરુની ગુરુતા : ગુરુપૂર્ણિમા_ડો. મહેબૂબ દેસાઈ		145
ગઝલ:રીસાજે હૃદય મારા—ગની દહીંવાળા		145
ગાંધીજી _બઝ્મ		145
ગઝલ: ક્યાં કયાં સુધી ગયા—મહેક ટંકારવી		145
દ્રૌપદીના ચીરમાં હતો…..શેખાદમ આબુવાલા		145
ફૂલ કરમાયું નહીં— આઈ.ડી.બેકાર		145
‘કેવળ (ગઝલનો બહુરૂપી) અણસાર’—શકીલ કાદરી		144
ગઝલ:કોઈ આવનાર છે—ગની દહીંવાલા		144
ગઝલ:કरुણાનો સમંદર છે—મુહમ્મદઅલી વફા		144
ગઝલ:કયામતની ઘડી જાણે–મારી પ્રિય ગઝલ—હરીશ મીનાશ્રુ		143
કવિતા:મૌનની ભીની બખોલે — આદિલ મન્સૂરી		143
ગઝલ:એનો ઈન્તેજાર—મસ્ત હબીબ સારોદી		143
પ્રશસ્તિ કાવ્ય:અસીમ અનંત—-દીપક બારડોલીકર		143
ખાલીપણું ***અંકિત ત્રિવેદી		143
ગઝલ:અમસ્તો ઇશારો ખપેના—અમૃત ઘાયલ		143
ગઝલ:એક્લો-મોહમ્મદઅલી વફા		142
ગઝલ:મંઝિલ મળ્યા વિના—બેફામ		142
અનોખો બોખો—અબદુલ્લાહ સોદાગર ‘દિવાના’આઝાદ શાયર		141
ગઝલ:ભટકવાનું હોય તો -અંજુમ વાલોડી		141
લાઈફ ટાઈમ એચીવમેંટ એવોર્ડ _ અકિલા		141
નવલિકા:મૂડી —જય ગજજર, C.M., M.A.		141
ગઝલ:રણકે ગઝલ- મુહમ્મદઅલી વફા		141
આઝાદીદી યા મોત__મૌલાના મુહમ્મ્દઅલી જૌહર		141
તમારું નામ ગાંધીજી—શેખાદમ આબુવાલા		140
ગઝલ:અંધકારની ચાદર—બેફામ		140
જ.આદિલ મન્સૂરી અને જ. જલન માતરી ને વલી ગુજરાતી પારિતોષક		140
મારી પ્રિય ગઝલ_ અહમદ મકરાણી		140
જીવનની સફર નથી _ મરીઝ		140
ગઝલ: તને દેખાઉં કયાં—મનોજ ખંડેરિયા		140
ગુજરાતીઅને ઉર્દૂના કવિવર જનાબ આદિલ મન્સૂરીનો દુ:ખદ ઇંતેકાલ		139
અનોખું વ્યકિત્વ _ડૉ.મહેબૂબ દેસાઈ		139
બદલાય છે__ બરકત વીરાણી’બેફામ’		139
કયામત હજી સુધી*** મરીઝ		139
કોણ માનશે?—રદીફ પર એપ્રીલ 2013 ના તરહી કલમી મુશાયારા માટે 13 કવિ મિત્રોની ગઝલો.		138
અઝીઝ ટંકારવી રચનાઓની સૂચિ—બઝમ		138
ગઝલ:કારણ વગર_મુહમ્મદઅલી વફા		138
કુતુબ અઝાદની રચનાઓની સૂચિ—બઝમ		138
મીઠી ડાળનાં મૂળ :જય ગજજર, C.M.M.A.		138
ભાડૂતી ગઝલ—જનાબ આઈ.ડી.બેકાર(મર્હુમ)		138
આ જગતનું જીવન એક ખેલ તમાશા સમાન છે—જ.કાસિમ અબ્બાસ		137
પિછૌલા……ચન્દ્રકાન્ત બક્ષી		137
ગઝલ:ખલકથી શું ડરે– અમૃત ઘાયલ		137
મેરા વતન….એહસાન જાફરી(ગુલબર્ગ સોસાયટી,અમદાવાદ) 65મો પ્રજાસત્તાક દિન મુબારક		137
બ્રિટન નો મુશાયરો_આદિલ મનસુરી		137
દીપક બારડોલીકરની રચનાઓ		137
આસ્વાદ:ઘર–અઝીઝ ટંકારવી		136
કવિ ચિનુ મોદી ગુજરાતી ભાષાના એક ચળક ચળક થતા મોતી છે-જય ગજ્જર		136
પ્યાર કિયા તો મરના ક્યા?—કાકા હાથરસી		136
ગઝલ:દવા અમને બતાવી દો—મુહમ્મદઅલી વફા		136
ગઝલ*હજીયે આંખ શોધે છે—વારિજ લુહાર		136
ગઝલ:મને દફનાવવા આવી–‘મહેક’ ટંકારવી		136
સમયની બે વફાઈ છે_’શૂન્ય’ પાલનપુરી		136
ચલો અચ્છા હુઆ, કામ આ ગઇ દિવાનગી અપની…–.રમેશ પારેખ		135
અફવા બધેજ ચાલી છે…….શેખાદમ આબુવાલા		135
ગઝલ:કપાયેલી પતંગ છે—ડૉ.અદમ ટંકારવી		135
શે’ર એટલે: નિર્મિશ ઠાકર		135
ગઝલ: વતનની લાજ ગાંધીજી—શેખાદમ આબુવાલા		135
ગઝલ :હડસન નદીની માછણ—ડૉ.અદમ ટંકારવી		134
બે અછાંદસ કાવ્યો_ વિપિન પરીખ		134
ગઝલ:પીવાય તો પણ બસ—લલિત ત્રીવેદી		134
ડો.અદમ ટંકારવી ને એનાયત થયેલ આઈ એન ટીનો પ્રતિષ્ઠિત કલાપી એવોર્ડ–મુંબઈ સમાચાર		134
ગુજરાતનો ઉર્દૂ દરબાર1–ઉર્દૂના પ્રથમ ગ્રંથષ્ઠ કવિ વલી ગુજરાતી_મુહમ્મદઅલી વફા		134
જ.આદિલ મન્સૂરી ની એક ગઝલ ના બે શેર પર તઝમીન—***મુહમ્મદઅલી વફા		134
શેર:મારો પ્રિય શેર-_રઘુવીર ચૌધરી.		134
ગઝલ: સગવડ પડી હશે— અમૃત ઘાયલ		134
15th Eid Mushayera On 20th June 2016….Telecaster Tasleem Elahi Zulfi		133
અહિંસક નહી, હિંસાહીન લેખકો….ચન્દ્રકાન્ત બક્ષી		133
(અશોક દવેનો) એક સાચ્ચો ઈન્ટર્વ્યૂ		133
કોનું મીડિયા? ક્યા લોકો? _ગુજરાત ટુડે		133
ખુદાકી કસમ—–સઆદત હસન મંટો		133
મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદ: આજના મહાન અકબર—સી.રાજગોપાલાચાર્યજી		133
બુખારી શરીફના સર્જક હઝરત ઈમામ બુખારી : ડો. મહેબૂબ દેસાઈ		133
હતી પૂરી સફર,વીતી ઘડી….હયદરઅલી જીવાણી’તરંગ’		132
મારો પ્રિય શે’ર** શકીલ કાદરી		132
કવિતા:ગઝલ:આંખ સામે ઝાંઝવું ક્યાં છે મુસાફર—કિરિટ ગોસ્વામી		132
હઝલ:સાવ અધ્ધર છે—મુલ્લાં હથુરણી		132
તમે યાદ આવ્યા-મરીઝ: વિનોદ ભટ્ટ		132
ગઝલ:ગુનાહ લાગે છે—મરીઝ		132
રાવજી પટેલની રચનાઓ:બઝમ		132
મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદ : એક અસામાન્ય રાજકારણી—–જવાહરલાલ નેહરુ		131
ગારે_હિરામાં_ દીપક બારડોલીકર		131
વિનોદ’ની નજરે: શેખાદમ આબુવાલા—–વિનોદ ભટ્ટ		131
ગઝલ:ભૂંસાઈ નથી શકતા—–બરકત વિરાણી’બેફામ’		131
રમૂજી મુકતકો—હઝલ સમ્રાટ જ.આઈ.ડી.બેકાર		131
હવે આ નગરને તો આદિલ નહીં જ મળે-વિનોદ ભટ્ટ		131
અફવા હશે—બેફામ		131
અંજલિ નવ ઢોળજો, બાપુ – ઝવેરચંદ મેઘાણી		130
ગઝલ:વરસો વહી ગયાં—‘રાઝ’ નવસારવી		130
ગઝલ:પી જવાય છે—સૈફ પાલનપુરી		130
કલ ફિર આઊઁગા __દુષ્યંત કુમાર		129
મોદીની જીત ગુજરાત અને દેશના મુસ્લિમો માટે સતર્ક થવાનો સંકેત—-ડો.જે.એસ.બંદૂકવાલા		129
ગુજરતમાં રમખાણોનું પુનરાવર્તન નહીં થાય……રમખાણ પીડિતોના કયારેયા આંસુ નહીં લૂંછનાર….(ગુજરાતટુડે 9ફેબ્રુઆરી2013)		129
મક્તૂલે ગુજરાત એહસાન જાફરી(અહમદાબાદી)કે શેર ઔર આઝદ નઝ્મ		129
ગુજરાતના મૂર્ધન્ય કવિ ઉશનસ નું દુ:ખદ અવસાન–બઝમેવફા		129
વાર્તા:દુઆ–યાસીન અહમદ(ઉર્દૂ વાર્તાનો હિન્દી અનુવાદ))		129
હઝલ**ખૂટ્યા વિચારો પણ –જનાબ આઈ.ડી.બેકાર		129
શેરોમાં અર્થસભર ઊંડાણ અને ગાંભિર્ય —- શ્રી કિશોર પટેલ		128
ગઝલ: હુકમનું પાનું છે —અમૃત ઘાયલ		128
મારું વતન—હસન ગોરા ડાભેલી(યુ.કે.)		128
સુરેશ જોષીની રચનાઓની સૂચિ		128
ગઝલ:આંખને આધીન છે—ઉર્વિશ વસાવડા		128
શેખાદમ આબુવાલાના ઉર્દૂ કાવ્યોની થોડી ઝલક—જયન્ત પરમાર		128
ગઝલ:સદાયે નીચા નમી નમીને….. ‘મહેક’ ટંકારવી		128
ગઝલ:ક્યાંથી રણ શોધીએ—-ડો.અદમ ટંકારવી		128
જશને આદિલ_જ.તસ્લીમ ઇલાહી ઝુલ્ફી		128
ગની દહીંવાળાનાં મુકતકો—‘મહેક’કાવ્ય સંગ્રહ		128
ગઝલ:ગુનેગાર છે અહીં—મહેક ટંકારવી		127
ઝુડવા આવી _’સુફી’મનુબરી		127
ગઝલ:ડૂબી ગયા વિના-સિરાજ પટેલ		127
તઝમીન એટલે શું? મુહમ્મદઅલી વફા		126
હાસ્યનો પર્યાય :જયોતીન્દ્ર દવે…વિનોદ ભટ્ટ		126
ગઝલ:ઊભો છું—મકરન્દ દવે		126
ગઝલ:ભારેકરી—નાઝિર દેખૈયા		126
અછાંદસ:શાંતિની શરત—દીપક બારડોલીકર		126
ગઝલ:હારી ગયા અમે—રતિલાલ જોગી		126
ગઝલ:શણગાર વચ્ચે આવશે- આદિલ મન્સૂરી		126
રાહે ખુદામાં કરવામાં આવેલો ખર્ચ—ડો. ઝુબેર કુરેશી		126
ગઝલ:જીવનનાં જળ હશે—અમૃત ઘાયલ		126
વસિયત—- સૈફ પાલનપુરી		125
દષ્ટિકોણ!_ જય ગજજર, C.M,M.A.		125
ગઝલ: રસ્તા વિના-—અદમ ટંકારવી		125
ચોખાના દાણા પર ગીતાના શ્લોક- ભગવતી કુમાર શર્મા		125
સલામ છે આ ગુજરાતી મુસ્લિમ ને–ગુજરાત સમાચાર 26/7/12 નેટવર્ક		125
ગઝલ: બે ઘડી મારો મુકામ છે—પ્રીતીસેન ગુપ્તા		125
શ્રી અમૃત ઘાયલના એક શેર(બે મિસરા) પર તઝમીન:મુહમ્મદઅલી વફા		124
સુરેશ દલાની ચિર વિદાય—શ્રી કૌશિક અમીન		124
ગઝલ:રૂબરૂ થઈ ગઈ……શકીલ કાદરી		124
મળશે નહીં-9 કવિ મિત્રો		124
ગઝલ: કૂત્તે પે સસ્સા આયા_‘આદિલ’ મન્સૂરી		124
ગઝલ: ઝાંઝવા લહેરાય છે—શૂન્ય પાલનપુરી		123
સૃષ્ટિનું સર્જન—અનુ.દીપક બારડોલીકર		123
AFMI કેનેડાના ઉપક્રમે એક કોમ્યુનિટી પિકનિકનું આયોજન_પ્રો.સુમન અજમેરી		123
ગઝલ:એક ઊનું આંસુ દડયું’ તું–અદમ ટંકારવી		123
ગઝલ:કોઈ સતત હો સાથે—રાજેશ વ્યાસ મિસ્કીન		123
મરચાં વઘારે તો…નિર્મિશ ઠાકર		123
‘શૂન્ય‘યાને અલીખાન બલુચ—ચન્દ્રકાંત બક્ષી		123
ગઝલ:પ્રતિભાવ પણ નહીં—હરકિશન જોશી

Share this:

 

સ્વાતંત્ર્ય દિન મુબારક હો!

ઝંડા ઊંચા રહે હમારા

વતન કે લિયે _ કૈફ઼ી આઝમી

યહી તોહફ઼ા હૈ યહી નજ઼રાના

મૈં જો આવારા નજ઼ર લાયા હૂઁ

રંગ મેં તેરે મિલાને કે લિયે

ક઼તરા-એ-ખ઼ૂન-એ-જિગર લાયા હૂઁ

ઐ ગુલાબોં કે વતન

પહલે કબ આયા હૂઁ કુછ યાદ નહીં

લેકિન આયા થા ક઼સમ ખાતા હૂઁ

ફૂલ તો ફૂલ હૈં કાઁટોં પે તેરે

અપને હોંટોં કે નિશાઁ પાતા હૂઁ

મેરે ખ઼્વાબોં કે વતન

ચૂમ લેને દે મુઝે હાથ અપને

જિન સે તોડ઼ી હૈં કઈ જ઼ંજીરે

તૂને બદલા હૈ મશિયત કા મિજ઼ાજ

તૂને લિખી હૈં નઈ તક઼દીરેં

ઇંક઼લાબોં કે વતન

ફૂલ કે બાદ નયે ફૂલ ખિલેં

કભી ખ઼ાલી ન હો દામન તેરા

રોશની રોશની તેરી રાહેં

ચાઁદની ચાઁદની આંગન તેરા

માહતાબોં કે વતન